Primera parte Segunda parte Tercera parte versión imprimible

Hel aiginte ikus dezagün hura partitü beno lehen !
Si pudieramos llegar (en el futuro) para verle antes que se vaya.
Ebia has(i) ailitz ur amiñi baten biltzeko !
Si la lluvia pudiera empezar (ahora), recuperaríamos un poco de agua.
Ken ailedi hortik betikoz ! Si pudiera irse (en el futuro) de aquí para siempre

3.Gramatika erreglak

Superioridad: El superlativo absoluto puede obtenerse:

- repetiendo la palabra : xuri-xuria da : es muy blanco ; emek-emeki doa : va muy despacio
- utilizando un adverbio : izigarri : muy ; biziki : vivamente ; arras : totalmente
Izigarri bero da egün : hace muy calor hoy
- utilizando expresiones : ezin : no puede ser más => Ezin aberatsago zen : no podía ser más rico
El superlativo relativo se confunde con el genetivo posesivo : Hura da ederrena : él es el más guapo

Inferioridad:

Comparativo:
- un giro negativo : ez zira ni bezain handi : usted es más pequeña que yo
- se utiliza el comparativo : Jokari hori bestea beno ahulago da : este jugador es menos fuerte que el otro
Superlativo:
- se desprecia el adjectivo : Hain güti ezagütüa da gure herria : nuestro pueblo es muy poco conocido
- se utiliza el superlativo : Gizonetan paubrena da Pierra : Pierre es el menos rico de los hombres

4.Aritzeak

Ximunen gaüak [gaiak]

Oren zonbait badira ekia jeiki dela. Ximunek ez dü axolik : goxoki lo da bere ohean. Haren ama bazkaria ari da prestatzen. Ximun berant sartü dela badaki. Üdan, üsü agitzen da, herriko bestak gainti orotan beitdira. Etxekuak ez dira ontsa pausatzen sasu [saju] hortan : irazartzen dira gaüan [gaian] eta haurra ez beitdüe [beitie] entzün sartzen, arrenküratzen dira eta gero pensamentüka hasi ondoan [ondun] ez düe haboro lo egiten.
Barda, Ximun elki da hamar orenetan : erran dü bere etxekuer goizik ützültüko zela, ez hiruetan beno berantago, ez beitzüan [beitzian] lagün hanitx Gotaineko bestala joaiteko. Etxekoak kontent ziren horren entzütez bena Ximunen hitzari ez ziren sobera fida.
Ohean sartü ondoan [ondun], akitürik beitziren zale loa heltü zeien bena goizeko hiruetan, iratzarri ziren. Aita jeiki zen eta Ximunen kanberara [kanbe'a] joan zen semia sartürik zenez ikhustera. Ohea ez zen deseginik. Ordüan [ordin], kexü arrajin zen bere emaztearen gana eta erran zeion :

 

Ikusliarrak liñan

 

...

 

MAPA